zondag 12 januari 2025

Mohcine Benchaba, De Helpoort

 

Red. Henri Patrik. Schrijverspunt, z.p. 2022.

Op vrijdag 7 juli 2000 loopt de 22-jarige Spaanse Elena Garzia Hernandez, die in Tilburg studeert, met haar ouders ter gelegenheid van hun 24-ste huwelijksdag door Maastricht. Bij de Helpoort wordt Elena getroffen door een zwaar luik dat plots van een van de torens naar beneden stort. Ze is op slag dood. Een 18-jarige jongeman, zeer verward ten gevolge van een psychose, was in een van de torens van de Helpoort omhoog geklommen en wist op een of andere wijze daar een vensterluik open te maken waarbij het 25 kilo zware gevaarte naar beneden is gedonderd.

De jongeman, tijdens zijn eerste verhoren nog steeds psychotisch, werd wegens doodslag veroordeeld tot negen maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en TBS met dwangverpleging. TBS duurt twee jaar, waarna de veroordeelde opnieuw wordt beoordeeld, en dat kan leiden tot verlenging van de TBS. Benchaba heeft meer dan twintig jaar vast gezeten. De TBS werd pas in 2022 beëindigd.

De gang door de voorportalen en door de hel zelf die dwangverpleging in dit geval heet, beschrijft Mohcine Benchaba, inmiddels 40 jaar oud, op indringende wijze in dit even heftige als onthutsende egodocument, gelardeerd met de dreunende gedichten die hij schreef als heilzame expressie van zijn soms opdoemende psychoses.

Benchaba was al bijna geheel geresocialiseerd toen de Hoge Raad de heropening van zijn zaak zonder opgaaf van redenen afwees. Rechtspsycholoog Peter van Koppen had ontdekt dat Benchaba, zoals deze schrijft, ‘door de recherche erin was geluisd.’ Volgens Van Koppen betrof het een noodlottig ongeval en kon er geen sprake zijn van doodslag. Als Bechaba al niet ontoerekeningsvatbaar was door zijn psychose, dan zou toch hooguit sprake kunnen zijn van dood door schuld, wat iets wezenlijk anders is dan doodslag. Geert Jan Knoops en Carry Koops-Hamburger namen, naar aanleiding van Van Koppens onderzoek, Benchaba op in hun Innocence Project, waarmee zij zich inzetten voor onterecht veroordeelden. Ze kregen geen voet aan de grond in deze zaak.

Het mag een wonder heten dat Mohcine, die ik inmiddels ken als een innemende, zorgzame mede-vrijwilliger bij De Blauwe Tomaat, zich staande heeft weten te houden in die onderwereld van cellen, isolaties, therapieën, pestkoppen, zware criminelen, voortdurende, verplichte, zware medicaties en rechterlijke dwaling.


Geen opmerkingen: