Philip Norman, John Lennon

ondertitel volgens het stofomslag: de definitieve biografie. VIP, Utrecht 2008. Vertaald door Jolanda te Lindert. Oorspronkelijk: John Lennon. The Life. 2008. Hardcover. 859 pagina's, inclusief 'Nawoord; herinneringen van Sean', 'Dankwoord' en 'Register'.

Of het boek als biografie inderdaad geweldig goed is, weet ik niet. Maar ik weet wel dat ik deze biografische baksteen uitermate gretig en in no time heb gelezen. Gevreten, mag je wel zeggen. Als lees-ervaring is de kwalificatie 'Klasse!' dus in ieder geval op z'n plaats.

Ik ben geboren rond de tijd dat Elvis Presley in militaire dienst moest (en volgens Lennon in zijn knop gebroken werd), in het jaar dat John Lennons geïdealiseerde moeder werd doodgereden; haar zoon was toen nog geen achttien, maar stond muzikaal op knappen. Het was dus wel gek om te lezen over de tijd dat ik er al was, maar nog niet echt meedeed. De hele mania is aan mij voorbij gegaan, maar veel daarvan en vooral van daarna is cultureel-historisch verantwoord maar eigenlijk automatisch, ongemerkt keurig aan me doorgegeven, als natuurgegevens als het ware.

De vernieuwende waarde van al die Lennon/McCartney-songs heb ik nooit begrepen: die songs waren gewoon de standaard. Zoals lang haar gewoon was geworden voor er een slag in het mijne zat. Dat ik alleen maar albums bezit die The Beatles pas maakten nadat ze besloten hadden nooit meer te touren, had ik me eigenlijk niet gerealiseerd. Sterker: dat Lennon nog maar net veertig was, steenrijk, en al vijf jaar muzikaal helemaal stilstond toen hij dood werd geschoten, had ik me nauwelijks gerealiseerd. Mythen hebben geen leeftijd.

Kortom: een rare gewaarwording, om te lezen over veel zaken die ik 'ergens wel' al wist, maar waarvan het heel goed is dat ze nu door de biograaf op een keurige rij en in een muzikale en culturele context zijn gezet, met allerlei personele anekdotiek eromheen, met regelmatig een pas op de plaats om eventjes een volgende LP door te nemen. En om dan te merken dat je de schijf niet in de CD-speler hoeft te schuiven, maar dat je de vertrouwde muziek eenvoudigweg maar als nieuw in je hoofd hoort. Het klinkt toch wel anders, als je dit leven hebt gelezen. Op z'n webstek staat terecht: 'When he repeatedly cries, "Mama, don't go/Daddy come home," in "Mother," it's less a performance than a scarifying brand of therapeutic performance art.'

Wel enigszins gênant om al die privé-gegevens te lezen over iemand die je alleen als muzikant kent, nee: van wie je alleen de muziek kent. Een vierentwintigjarige Working Class Hero in een drie ton zware, gepimpte Rolls Royce Phantom V. Wat een getroubleerd mens toch, wat een trauma's, wat een onrust, en al dat egoïsme, maar ook die breidelloze creativiteit. Het totaalbeeld dat uit deze biografie naar voren komt, strookt helemaal niet met het beeld dat ik van de man had. Het boek is niet zozeer ontluisterend als wel verdiepend.